การเลือกใช้ เสาเข็มเจาะ เป็นรากฐานที่มั่นคงและปลอดภัยสำหรับโครงสร้างอาคารทุกประเภท ถือเป็นขั้นตอนที่สำคัญอย่างยิ่งในงานวิศวกรรมโยธา เนื่องจากเสาเข็มมีหน้าที่ถ่ายเทน้ำหนักของอาคารลงสู่ชั้นดินอย่างมีประสิทธิภาพ การตัดสินใจว่าจะเลือกใช้เสาเข็มเจาะหรือเสาเข็มตอกนั้น จำเป็นต้องพิจารณาปัจจัยหลายประการอย่างรอบคอบ เพื่อให้ได้รากฐานที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและลักษณะของโครงการมากที่สุด บทความนี้จะนำเสนอ 7 ปัจจัยสำคัญที่วิศวกรและผู้รับเหมาควรนำมาพิจารณาในการตัดสินใจเลือกใช้เสาเข็มทั้งสองประเภทนี้

1. ราคา (Cost)

ราคาเป็นหนึ่งในปัจจัยแรกๆ ที่มักถูกนำมาพิจารณาในการตัดสินใจเลือกใช้วัสดุและวิธีการก่อสร้าง โดยทั่วไปแล้ว เสาเข็มตอก มักจะมีราคาต่อหน่วยที่ต่ำกว่า เสาเข็มเจาะ เนื่องจากกระบวนการผลิตเสาเข็มสำเร็จรูปในโรงงานมีต้นทุนที่สามารถควบคุมได้มากกว่า อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาถึงค่าใช้จ่ายโดยรวมของโครงการแล้ว อาจมีปัจจัยอื่นเข้ามาเกี่ยวข้อง เช่น ค่าขนส่งเสาเข็มตอกที่มีขนาดยาวและน้ำหนักมาก ค่าเช่าปั้นจั่นสำหรับตอกเสาเข็ม และค่าแรงงานในการตอกเสาเข็ม

ในขณะที่ เสาเข็มเจาะ แม้จะมีราคาต่อหน่วยที่สูงกว่า แต่ค่าใช้จ่ายโดยรวมอาจต่ำกว่าในบางกรณี เช่น โครงการที่มีจำนวนเสาเข็มไม่มากนัก หรือโครงการที่ตั้งอยู่ในพื้นที่จำกัดซึ่งการขนส่งและติดตั้งเสาเข็มตอกเป็นไปได้ยาก นอกจากนี้ เสาเข็มเจาะยังช่วยลดปัญหาเรื่องเสียงดังและการสั่นสะเทือน ซึ่งอาจนำไปสู่ค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมในการป้องกันผลกระทบต่ออาคารข้างเคียงได้ ดังนั้น การเปรียบเทียบราคาจึงควรพิจารณาถึงค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการติดตั้ง รวมถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นต่อสิ่งแวดล้อมโดยรอบ

2. การรับน้ำหนัก (Load Bearing Capacity)

ความสามารถในการรับน้ำหนักของเสาเข็มเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดในการออกแบบฐานราก เสาเข็มทั้งสองประเภทสามารถรับน้ำหนักได้แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับขนาด ความยาว และชนิดของดินที่รองรับ

เสาเข็มตอก โดยทั่วไปแล้ว เหมาะสำหรับดินที่มีความหนาแน่นสูงและสามารถรับแรงกดได้ดี การตอกเสาเข็มลงไปในดินจะทำให้ดินโดยรอบเกิดการอัดตัว ซึ่งช่วยเพิ่มกำลังรับน้ำหนักของเสาเข็ม อย่างไรก็ตาม การรับน้ำหนักของเสาเข็มตอกอาจถูกจำกัดด้วยความสามารถในการต้านทานการทรุดตัว (Settlement) และความเสี่ยงต่อการเสียหายของเสาเข็มระหว่างการตอก

เสาเข็มเจาะ สามารถออกแบบให้มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางและความยาวที่หลากหลาย ทำให้สามารถรับน้ำหนักได้สูง โดยเฉพาะในชั้นดินที่แข็งแรง การเจาะดินและเทคอนกรีตเสริมเหล็กลงไปในหลุมเจาะ ทำให้สามารถควบคุมคุณภาพของเสาเข็มได้ดีกว่า นอกจากนี้ เสาเข็มเจาะยังสามารถติดตั้งในชั้นดินที่แข็งมาก หรือมีอุปสรรคใต้ดินได้ง่ายกว่าเสาเข็มตอก การคำนวณกำลังรับน้ำหนักของเสาเข็มเจาะมักจะอ้างอิงจากการทดสอบกำลังของคอนกรีตและคุณสมบัติของชั้นดิน

ดังนั้น การพิจารณาถึงน้ำหนักบรรทุกของอาคารและคุณสมบัติทางวิศวกรรมของชั้นดินจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการเลือกประเภทของเสาเข็มที่เหมาะสม

3. สถานที่ทำงาน (Site Condition)

สภาพแวดล้อมของสถานที่ก่อสร้างมีผลต่อการตัดสินใจเลือกใช้เสาเข็มอย่างมาก

เสาเข็มตอก ต้องการพื้นที่โล่งกว้างสำหรับการขนส่งและเคลื่อนย้ายเสาเข็ม รวมถึงพื้นที่สำหรับติดตั้งปั้นจั่นขนาดใหญ่ การทำงานในพื้นที่แคบ หรือมีสิ่งกีดขวางเหนือศีรษะ เช่น สายไฟฟ้า อาจเป็นอุปสรรคสำคัญ นอกจากนี้ การตอกเสาเข็มยังก่อให้เกิดเสียงดังและการสั่นสะเทือน ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่ออาคารข้างเคียงและผู้อยู่อาศัยในบริเวณใกล้เคียง

ในทางตรงกันข้าม เสาเข็มเจาะ สามารถทำงานในพื้นที่จำกัดได้ดีกว่า เนื่องจากเครื่องจักรที่ใช้ในการเจาะมีขนาดกะทัดรัดกว่า และกระบวนการทำงานก่อให้เกิดเสียงดังและการสั่นสะเทือนน้อยกว่า ทำให้เหมาะสำหรับโครงการในเขตเมือง หรือบริเวณที่มีอาคารหนาแน่น

ดังนั้น การสำรวจสภาพพื้นที่ก่อสร้างอย่างละเอียด รวมถึงข้อจำกัดด้านพื้นที่และผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมโดยรอบ จึงเป็นสิ่งจำเป็นในการเลือกประเภทของเสาเข็ม

4. อาคารข้างเคียง (Adjacent Structures)

ผลกระทบจากการก่อสร้างฐานรากต่ออาคารข้างเคียงเป็นประเด็นที่ต้องให้ความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะในเขตเมืองที่มีอาคารตั้งอยู่ชิดกัน

การ ตอกเสาเข็ม อาจก่อให้เกิดการสั่นสะเทือนในดิน ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อโครงสร้างของอาคารข้างเคียง โดยเฉพาะอาคารเก่า หรืออาคารที่มีโครงสร้างไม่แข็งแรง การสั่นสะเทือนอาจทำให้เกิดรอยร้าว หรือการทรุดตัวที่ไม่สม่ำเสมอได้ ดังนั้น ในบริเวณที่มีอาคารข้างเคียงใกล้เคียง การเลือกใช้เสาเข็มตอกอาจต้องมีการประเมินความเสี่ยงอย่างละเอียด และอาจต้องมีมาตรการป้องกันผลกระทบ เช่น การติดตั้งเครื่องมือวัดการสั่นสะเทือน หรือการใช้วิธีการตอกแบบลดแรงสั่นสะเทือน

เสาเข็มเจาะ ก่อให้เกิดการสั่นสะเทือนน้อยกว่ามาก ทำให้เป็นทางเลือกที่เหมาะสมกว่าสำหรับโครงการที่ตั้งอยู่ใกล้กับอาคารอื่น การเจาะดินและเทคอนกรีตลงในหลุมเจาะจะไม่ส่งผลกระทบต่อเสถียรภาพของดินโดยรอบมากนัก อย่างไรก็ตาม การขุดเจาะดินอาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำใต้ดิน ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อฐานรากของอาคารข้างเคียงได้ ดังนั้น การศึกษาและวางแผนการจัดการน้ำใต้ดินจึงมีความสำคัญ

5. การรับแรงในแนวข้าง (Lateral Load Resistance)

นอกเหนือจากการรับน้ำหนักในแนวดิ่งแล้ว เสาเข็มยังต้องสามารถต้านทานแรงในแนวข้าง เช่น แรงลม หรือแรงแผ่นดินไหว ได้อีกด้วย

เสาเข็มตอก โดยทั่วไปแล้ว จะมีความสามารถในการต้านทานแรงในแนวข้างได้ดี เนื่องจากดินโดยรอบเสาเข็มถูกอัดตัว ทำให้เกิดแรงเสียดทานระหว่างผิวเสาเข็มกับดินสูง นอกจากนี้ การที่เสาเข็มถูกตอกลงไปในดินยังช่วยเพิ่มความมั่นคงในแนวข้าง

เสาเข็มเจาะ ก็สามารถออกแบบให้มีความสามารถในการต้านทานแรงในแนวข้างได้เช่นกัน โดยการเพิ่มขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง หรือการเสริมเหล็กพิเศษ อย่างไรก็ตาม ความสามารถในการต้านทานแรงในแนวข้างของเสาเข็มเจาะอาจขึ้นอยู่กับความแข็งแรงของคอนกรีตและคุณสมบัติของดินโดยรอบ

ดังนั้น การพิจารณาถึงแรงในแนวข้างที่คาดว่าจะเกิดขึ้นกับโครงสร้าง และการออกแบบเสาเข็มให้สามารถรับแรงเหล่านี้ได้อย่างปลอดภัย จึงเป็นสิ่งสำคัญในการเลือกประเภทของเสาเข็ม

6. ทางเข้าออก ลำเลียงเสาเข็ม เครื่องมือ หรือ คอนกรีต (Accessibility and Logistics)

ความสะดวกในการเข้าถึงพื้นที่ก่อสร้างและการลำเลียงวัสดุและเครื่องมือเป็นอีกปัจจัยที่ไม่ควรมองข้าม

การ ขนส่งเสาเข็มตอก ที่มีขนาดยาวและน้ำหนักมาก อาจเป็นปัญหาในพื้นที่ที่มีถนนแคบ หรือมีสิ่งกีดขวาง การยกและเคลื่อนย้ายเสาเข็มไปยังจุดตอกต้องใช้ปั้นจั่นขนาดใหญ่ ซึ่งต้องการพื้นที่ในการติดตั้งและทำงานพอสมควร

ในขณะที่ เสาเข็มเจาะ สามารถลำเลียงวัสดุ เช่น เหล็กเสริม คอนกรีต และอุปกรณ์การเจาะที่มีขนาดเล็กกว่าได้ง่ายกว่า ทำให้เหมาะสำหรับพื้นที่ที่มีข้อจำกัดด้านการขนส่ง นอกจากนี้ เครื่องเจาะเสาเข็มยังมีขนาดกะทัดรัดกว่าปั้นจั่น ทำให้สามารถเคลื่อนย้ายและทำงานในพื้นที่จำกัดได้สะดวกกว่า

ดังนั้น การประเมินสภาพทางเข้าออกของพื้นที่ก่อสร้าง และวางแผนการลำเลียงวัสดุและเครื่องมืออย่างรอบคอบ จะช่วยให้การก่อสร้างฐานรากเป็นไปอย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพ

7. ชั้นดิน (Soil Profile)

ลักษณะและคุณสมบัติของชั้นดินเป็นปัจจัยที่สำคัญที่สุดในการกำหนดประเภทและความยาวของเสาเข็มที่เหมาะสม

เสาเข็มตอก เหมาะสำหรับดินเหนียว ดินทราย หรือดินตะกอน ที่มีความหนาแน่นพอสมควร การตอกเสาเข็มลงไปในชั้นดินเหล่านี้จะทำให้เกิดการอัดตัวของดิน ซึ่งช่วยเพิ่มกำลังรับน้ำหนักของเสาเข็ม อย่างไรก็ตาม หากชั้นดินมีชั้นหินแข็ง หรือมีอุปสรรคใต้ดิน การตอกเสาเข็มอาจทำได้ยาก หรือทำให้เสาเข็มเสียหายได้

เสาเข็มเจาะ สามารถติดตั้งได้ในชั้นดินที่หลากหลาย รวมถึงชั้นดินที่แข็งมาก หรือมีอุปสรรคใต้ดิน การเจาะดินจะช่วยให้สามารถตรวจสอบลักษณะของชั้นดินในแต่ละระดับความลึกได้อย่างละเอียด ทำให้สามารถออกแบบความยาวและขนาดของเสาเข็มให้เหมาะสมกับสภาพดินได้ นอกจากนี้ เสาเข็มเจาะยังสามารถขุดเจาะผ่านชั้นหิน หรืออุปสรรคใต้ดินได้โดยใช้อุปกรณ์พิเศษ

ดังนั้น การสำรวจชั้นดิน (Soil Investigation) อย่างละเอียด เพื่อทราบถึงชนิด ความหนาแน่น และคุณสมบัติทางวิศวกรรมของดินในแต่ละชั้น จึงเป็นขั้นตอนที่สำคัญอย่างยิ่งในการตัดสินใจเลือกประเภทของเสาเข็มที่เหมาะสมและปลอดภัยสำหรับโครงสร้าง

สรุป (Conclusion)

การเลือกใช้เสาเข็มเจาะหรือเสาเข็มตอกสำหรับการก่อสร้างฐานรากนั้น ไม่มีการตัดสินใจที่ตายตัว เนื่องจากแต่ละประเภทมีข้อดีและข้อจำกัดที่แตกต่างกัน การพิจารณาปัจจัยสำคัญทั้ง 7 ประการที่กล่าวมาข้างต้นอย่างรอบคอบ จะช่วยให้วิศวกรและผู้รับเหมาสามารถเลือกประเภทของเสาเข็มที่เหมาะสมที่สุดกับลักษณะของโครงการ สภาพแวดล้อม และงบประมาณที่มีอยู่ เพื่อให้ได้รากฐานที่มั่นคง แข็งแรง และปลอดภัยสำหรับอาคารในระยะยาว การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านวิศวกรรมฐานรากและการดำเนินการสำรวจชั้นดินอย่างละเอียด จึงเป็นขั้นตอนที่ไม่ควรมองข้ามในการวางแผนและดำเนินงานก่อสร้างทุกโครงการ

บริษัท ทียู อัมรินทร์ จำกัด 

มือถือ 084-642-4635    093-789-2626

อีเมล์     tuamarin@hotmail.com

เฟสบุค  www.facebook.com/tua635

LINE Add Friend

บริการ เสาเข็มเจาะ กรุงเทพมหานคร กระบี่ กาญจนบุรี กาฬสินธุ์ กำแพงเพชร ขอนแก่น จันทบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ชัยนาท ชัยภูมิ ชุมพร เชียงราย เชียงใหม่ ตรัง ตราด ตาก นครนายก นครปฐม นครพนม นครราชสีมา นครศรีธรรมราช นครสวรรค์ นนทบุรี นราธิวาส น่าน บึงกาฬ บุรีรัมย์ ปทุมธานี ประจวบคีรีขันธ์ ปราจีนบุรี ปัตตานี พระนครศรีอยุธยา พะเยา พังงา พัทลุง พิจิตร พิษณุโลก เพชรบุรี เพชรบูรณ์ แพร่ ภูเก็ต มหาสารคาม มุกดาหาร แม่ฮ่องสอน ยโสธร ยะลา ร้อยเอ็ด ระนอง ระยอง ราชบุรี ลพบุรี ลำปาง ลำพูน เลย ศรีสะเกษ สกลนคร สงขลา สตูล สมุทรปราการ สมุทรสงคราม สมุทรสาคร สระแก้ว สระบุรี สิงห์บุรี สุโขทัย สุพรรณบุรี สุราษฎร์ธานี สุรินทร์ หนองคาย หนองบัวลำภู อ่างทอง อำนาจเจริญ อุดรธานี อุตรดิตถ์ อุทัยธานี อุบลราชธานี โคราช หาดใหญ่ ภาค เหนือ กลาง ใต้ ตะวันออก ตะวันตก อีสาน